Położony w miejscowości Podzamcze Zamek Ogrodzieniec to chyba najbardziej malownicza twierdza na Jurze Krakowsko – Częstochowskiej. Zawdzięcza to świetnemu położeniu na wyniosłym wzgórzu oraz ścisłej kompozycji jego murów z wapiennymi skałami – w wielu miejscach trudno jest ustalić gdzie kończą się naturalne wapienie, a zaczyna się zamek. Obiekt ma obecnie charakter trwałej ruiny.

Uważa się, że murowany gotycki Zamek Ogrodzieniec został wzniesiony w XIV wieku przez króla Kazimierza Wielkiego, który następnie przekazał go w dzierżawę jednemu z urzędników państwowych.

Warownia była już wówczas doskonale wpisana w teren: z trzech stron osłaniały ją wysokie skały, a obwód zamykał kamienny mur. Do bramy wjazdowej prowadziła wąską droga między skałami.

Za czasów króla Władysława Jagiełły twierdza stała się własnością prywatną.

Ogromny wpływ na kształt zamku miała rodzina Bonerów, posiadająca go w XVI wieku. Za ich czasów warownia została przebudowana w stylu renesansowym i powiększona o nowe skrzydło.

Zamek Ogrodzieniec ucierpiał podczas potopu szwedzkiego. Po tych wydarzeniach, pod koniec XVII stulecia, władający nim wówczas Stanisław Warszycki zdołał go częściowo odbudować.

W 1702 r. twierdza znacznie ucierpiała wskutek pożaru wznieconego przez wojska szwedzkie Karola XII, który strawił ponad połowę zamku. Ostatni mieszkańcy opuścili zniszczoną warownię około 1810 r.

Po II wojnie światowej zamek znacjonalizowano. Prace konserwatorskie, zmierzające do udostępnienia go zwiedzającym prowadzono w latach 1949 – 1973.

Warto wiedzieć, że wewnątrz zamku, na najniższej kondygnacji kurzej stopy zachowały się fragmenty renesansowych fresków przedstawiających lilie.

Jak dojechać:

Zamek położony jest w Podzamczu, w gminie Ogrodzieniec, w powiecie zawierciańskim, w województwie śląskim, około 24 kilometry na północ od Olkusza.

Współrzędne GPS: 50°27′11,69″N 19°33′12,16″E

Zwiedzanie:

Zamek jest otwarty do zwiedzania w sezonie od 1 kwietnia do końca października, a w przypadku sprzyjającej pogody może być otwarty również w listopadzie. Wstęp płatny, z wyjątkiem m.in. dzieci do lat 5.

Źródła wykorzystane do przygotowania wpisu:

1. L. Kajzer, S. Kołodziejski, J. Salm, Leksykon Zamków w Polsce, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2012,
2. A. Wagner, Murowane budowle obronne w Polsce X-XVII w., t. II, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2019,
3. J. Pleszyniak, Zamki Jury i okolice, Wydawnictwo Alatus, Katowice 2013,
4. https://pl.wikipedia.org/wiki/Zamek_Ogrodzieniec – dostęp 6 sierpnia 2022 r.