Wiatrak holender w Radzyniu-Wybudowanie

Wiatrak typu holenderskiego w Radzyniu-Wybudowanie wzniesiono prawdopodobnie pod koniec XIX wieku. Ceglany korpus budowli powstał na planie koła. Obracalny szczyt jest obecnie kryty blachą. Nie zachowały się skrzydła wiatraka, za to dobrze widoczne jest ich mocowanie. Urodę konstrukcji podkreślają niewielkie okna oraz malownicze wrota wejściowe.

Wiatrak holender w Radzyniu-Wybudowanie

Pierwsze wiatraki z ruchomą częścią dachową powstały w XIV wieku. Takie rozwiązanie ułatwiało nakierowanie śmigieł na odpowiedni kierunek wiatru. Łatwiej było bowiem obrócić sam czubek wiatraka, niż kręcić całą konstrukcją, jak to miało miejsce w przypadku koźlaków. Ruchomy szczyt oparty był na żeliwnych rolkach posuwających się po pierścieniu umocowanym na nieruchomej części korpusu.

W siedemnastowiecznej Holandii wprowadzono w życie pomysł idący o krok dalej. Stało się to poprzez umieszczenie po przeciwległej stronie dużych śmigieł specjalnego wiatraczka, który automatycznie naprowadzał czapę ze skrzydłami na odpowiedni kierunek wiatru.

Wiatraki typu holenderskiego budowano w Polsce Zachodniej począwszy od XVIII wieku. We wschodniej części kraju nie były popularne – nadal dominowały tam koźlaki.

Jak dojechać:

Wiatrak położony jest w Radzyniu-Wybudowanie, niewielkiej wsi w gminie Radzyń Chełmiński, w powiecie grudziądzkim, w województwie kujawsko-pomorskim, 56 kilometrów na północny wschód od Torunia.

Jadąc na północ drogą nr 534 od Wąbrzeźna w kierunku Radzynia Chełmińskiego, należy skręcić w lewo w pierwszą polną drogę, która będzie widoczna około 200 metrów za znakiem oznaczającym początek miejscowości Radzyń-Wybudowanie. Traktem polnym jedziemy niespełna kilometr, aż zobaczymy wiatrak po jego prawej stronie. W niedalekiej odległości od holendra znajduje się farma wiatrowa.

Współrzędne GPS dla Radzynia-Wybudowanie: 53°21′38″N 18°56′05″E

Zwiedzanie:

Wiatrak sprawia wrażenie nieruchomości należącej do prywatnego właściciela. Oglądać go można tylko z polnej drogi oddalonej od niego o kilkadziesiąt metrów.

Źródła wykorzystane do stworzenia wpisu:

1. T. Stochmal, Zapomniane miejsca. Kujawsko-pomorskie. Przewodnik, Warszawa 2015,

2. https://pl.wikipedia.org/wiki/Radzy%C5%84-Wybudowanie – dostęp 11 lipca 2017 r.,

3. https://pl.wikipedia.org/wiki/Wiatrak_holenderski – dostęp 11 lipca 2017 r.