Cerkiew w Tyliczu
Greckokatolicka cerkiew łemkowska w Tyliczu pw. św. Kosmy i Damiana została zbudowana w latach 1738 – 1744. Składa się z prezbiterium, nawy i babińca, nad którym wznosi się imponująca wieża z hełmem z podwójną banią i pozorną latarnią. Nawa przykryta jest dachem namiotowym, a prezbiterium wielospadowym. Obie te części świątyni zostały zakończone cebulastymi hełmami, mniejszymi niż ten na wieży. Do nawy przylegają dwa kriłosy, czyli pomieszczenia dla śpiewaków, pełniące obecnie funkcje kaplic. Badacze uznają, że jest to jedyny przypadek wystąpienia tego typu konstrukcji w budownictwie łemkowskim.
Cerkiew wykonano w całości z drewna, a do pokrycia dachów i hełmów użyto blachy. Do oszalowania ścian zewnętrznych wykorzystano głównie deski, a na części wieży również gont.
Wnętrze cerkwi
Wnętrza przykryto płaskimi stropami oraz kopułami namiotowymi. Osiemnastowieczny ikonostas został częściowo zdekompletowany i przerobiony, nie zachował pierwotnego układu. Ściany wewnętrzne cerkwi udekorowano figuralną i ornamentalną polichromią, powstałą w 1938 r. w ramach świętowania obchodów 950. rocznicy chrztu Rusi.
W nawie znajduje się obraz Chrystusa modlącego się w Ogrójcu, z charakterystycznym śladem po kuli. Miała ona zostać wystrzelona przez słowackiego żołnierza w czasie nieudanego ataku wojsk słowackich na Tylicz, we wrześniu 1939 r. Nietypowym elementem wyposażenia jest prosty konfesjonał, na którym nadbudowano zdobioną ruskimi wizerunkami świętych ambonę z XVIII wieku.
Od 1947 r., po wysiedleniu Łemków, cerkiew jest wykorzystywana przez parafię rzymskokatolicką.
Jak dojechać:
Cerkiew znajduje się w Tyliczu, wsi położonej w gminie Krynica-Zdrój, w powiecie nowosądeckim, w województwie małopolskim, 38 kilometrów na południowy wschód od Nowego Sącza.
Wieża cerkwi w Tyliczu
tel. (18) 47 11 310
Współrzędne GPS: 49°23′43,44″N 21°01′41,26″E
Zwiedzanie:
Cerkiew leży na Szlaku Architektury Drewnianej i każdego roku jest udostępniana do nieodpłatnego zwiedzania w okresie letnim od 1 maja do 30 września.
Źródła wykorzystane do stworzenia wpisu:
-
P. Kutaś, Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce, Zakrzów 2013,
-
Tablice informacyjne przed cerkwią i wewnątrz cerkwi,
-
https://pl.wikipedia.org/wiki/Cerkiew_%C5%9Bw._%C5%9Bw._Kosmy_i_Damiana_w_Tyliczu – dostęp 2 marca 2017 r.,
-
http://www.drewniana.malopolska.pl/?page=obiekty&id=205 – dostęp 2 marca 2017 r.,
-
https://pl.wikipedia.org/wiki/Tylicz – dostęp 2 marca 2017 r.
